Bir Lider Olabilmek: Warren Bennis
Bir Lider Olabilmek; Warren Bennis’in 1999 yılında Sistem Yayınları’ndan çıkan kitabı. 2016 yılında yapılan son baskısı Aura Yayınları’ndan çıkmış. Vaktiyle çok satılmış, çok okunmuş bir kitap olsa da ben kitabın adını görünce almaktan vazgeçecek okurlardanım. Bana ilk anda popüler kişisel gelişim kitaplarından biri gibi geldi ama okuma grubu bunu seçmişti, bütün önyargılarıma rağmen kitabı okudum. Peki, itiraf edeyim biraz yavaş okudum.
Kitap benim bütün önyargılarımı çürüttü. Bir kere sandığım gibi bir kişisel gelişimden bahsetmiyor. Görünüşünüzle, beden dilinizle, mimiklerinizle nasıl lider olacağınızı anlatmıyor. İnsanlar üzerinde etki bırakmanız için hileler öğretmiyor. Kimin elini nasıl sıkacağınızı bütün ayrıntılarıyla anlatmıyor. Bunların işe yarayıp yaramadığından bile bahsetmiyor. Benim içeriğe dair beklentilerim bunlardı ama okudukça bütün fikrim değişti. İnsanlara hile öğreten, olmadıklarını birine dönüştüren kitapların beni bu tarz okumalardan uzaklaştırmış olmasına da kendimce öfkelendim biraz. Bir de çok okunan kitaplardan kaçmamam gerektiğini anladım bu kitap sayesinde.
Okurlara güvenmeliyim
Kitabı konuşmaya başlamadan dahi bana olan katkısını anlamışsınızdır. Bir de ben öğretmenim elbette iyi bir liderim; ama yine de bakalım kitap bana liderlikle ilgili neler söylemiş.
Bir kere en sevdiğim şeylerden biri sık sık yöneticilik ve liderlik ayrımı yapması. Etrafımda kendini lider zanneden birçok insanın aslında sadece yöneticilik yapmaya gayret eden çalışanlar olduğunu fark etmemi sağladı.
İyi bir lider olmak için en önemli şeyin kendin olmak olduğuna neredeyse bütün başlıklarda değinmiş. Sanırım beni en çok etkileyen kısım da bu oldu. Kendinizi ne kadar iyi tanırsanız, kendinizle ne kadar temas halinde olursanız o kadar iyi liderler oluyorsunuz. Ve bu öğretilebilen bir şey değil. Liderlik tamamen doğal bir süreç içerisinde şekilleniyor. Size anda olmayı kimse öğretemez kendinizden başka. Benim sık sık karşılaştığım bu kavramların aslında liderliğin kitabında yazıyor olması çok keyif vericiydi. İnsanları yakalamak istiyorsanız önce kendinizi bulmanız ve yakalamanız gerekiyor.
Kitapta on sekiz tane önemli isim var
Bunların kişisel yeteneklerine bakmadan neden lider olup olamayacaklarını anlıyorsunuz. Olamıyorlar çünkü kendilerine ulaşamamışlar. Kendine belli bir mesafeden bakan bir insan liderlik yapacağı insanlara ulaşamıyor. Onlarla aynı heyecanı, aynı sorumluluğu, aynı kederi paylaşamayınca vasat bir yönetici olarak kalıyor.
Kitapta etrafındakilere güvenen, risk alan, hata yapmalarına izin veren tabii bunun bir bedeli olabileceğini de her zaman hatırlatan insanların şirketleri, kurumları nasıl ileriye taşıdıklarına vurgu yapıyor. Risk almanın ve inisiyatif kullanmanın desteklendiği her yerde insanların potansiyellerini daha iyi ortaya çıkardığı örnekler veriyor.
Grubun önemi vurgulanıyor. Gruplarda birbirlerine benzemeyen insanlardan nasıl aynı hedef için faydalanabilindiğini gösteriyor. Bunun büyük bir risk ama aynı zamanda müthiş de bir kazanç olduğunu anlıyorsunuz ve liderlerin taraf tutmayan insanların sadece yaptıkları işle ve potansiyelleriyle meşgul olduklarını görüyorsunuz.
Liderlerin kendileriyle temasta olmaları, anda olmaları onların dünyanın da merkezinde yapıyor ayrıca. Mistik bir liderden bahsetmiyor. Hayatın içinde, zamanı soluyan liderlerden örnek veriyor. Okuyan, gezen, araştıran, bir devinim içinde olan insanlardan bahsediyor. Çeşitli yaşam kesitleri ve biyografilerle de tezlerini destekliyor. Kitap başka yazarlardan da alıntılar yapmaktan hiç çekinmemiş. Gayet basit ve anlaşılır bir şekilde lider olabilmeyi anlatıyor.
Kitapta bir de Amerika var. Yakın tarihi, liderleri, lider adayları ve yöneticileriyle. Bunları dile getirmesi yazarın kendine biraz yerellik hakkı tanımak istemesinden sanıyorum. Kitabı okumak isteyen dünyalı neden Amerikalı liderleri de uzun uzun okumak zorunda kalsın? Aslında uzun da değil belki ben çok sevmediğim için bana öyle gelmiş olabilir. Dünyanın lideri olmaya çalışan bir ülkenin liderleriyle ilgili bir vatandaşın gözünden okumalar yapmak size ilginç gelebilir.
Şimdi lider olamayacaksak da liderlerin önünü nelerin açtığını biliyoruz. Onlara kendileri olan hakkı verelim. Gerisi onlarda.
